ENEO LA KIMAZINGIRA LA KOLOMBIA

Chatu ni maarufu kama mojawapo ya nyoka kubwa zaidi kwenye sayari yetu. Kwa jumla, chatu mmoja ni kati ya mita 2 na 3 kwa urefu, wa kike wakiwa wakubwa kuliko wa kiume. Chatu hupata hisia kuhusu mazingira yao kupitia mitetemo, mawimbi ya mwangaza, kwenye mwake wa ultravioleti na ishara za kemikali ambazo wanapata kupitia ndimi zao. Tofauti na nyoka wenye sumu, chagu huwafunga windo zao kwenye miili yao na kukunjama hadi windo afe kutokana na kukosa kupumua. Chatu wana nafasi kubwa ya kiekolojia kama walaji wa ndege na wanyama wadogo. Ni walaji muhimu wa aina za panya, ambao bila chatu kuwema wanaweza kuwa waharibifu katika baadhi ya maeneo na kubeba magonjwa yanayoathiri binadamu. Kukusanywa kupita kiasi kwa ajili ya biashara ya wanyama vipendwa na kuuawa moja wa moja kumekuwa na athari hasi kwa idadi kubwa ya Chatu.

Jagua ni mnyama mkubwa zaidi wa jamii ya paka kutoka Amerika Kusini na wana umuhimu mkubwa wa kiekolojia, kitamaduni na kiroho. Inakadiriwa kuwa takriban jagua 15,000 ndio wamesalia nchini Kolombia na takriban Jagua 170,000 wapo katika bara zima la Amerika. Spishi hii ambapo wakati mmoja ilipatikana kuanzia kusini wa Marekani hadi kaskazini mwa Ajentina, lakini upatikanaji wake umekatwa hadi nusu na spishi hii inapotea katika nchi kadhaa, kutokana na matishio ya kimsingi ya kupoteza makazi, biashara haramu na mabadiliko ya tabianchi.

Pomboo wa mto Amazon, almaarufu kama pomboo wa mto wa pinki, ni viumbe wa kuvutia wanaopatikana katika mifumo ya maji safi katika nchi sita za Amerika Kusini. Pomboo hawa hukabiliana na maji ya mto Amazon kimsingi kwa kufuata mwangwi, na wana nafasi muhimu katika kuleta usawa kwenye makazi, wakiwa wanyama wakubwa wanaosaidia kudhibiti idadi ya samaki na kudumisha mazingira salama. Rangi yao ya kipekee ya pinki inadhaniwa kuwa inatokana na mishipa ya damu iliyo karibu na sehemu ya ngozi ambayo inaweza kujitokeza zaidi wakiwa wachangamfu, sawa na jinsi binadamu huona haya. Hata hivyo, sababu halisi ya rangi yao ya pinki inasalia kuwa mada inayochunguzwa kisanyansi. Licha ya umuhimu na upekee wao, pomboo wa mto Amazon wanakabiliwa na matishio kama vile uharibifu wa makazi, uchafuzi na kunaswa katika shughuli za uvuvi bila kukusudiwa. Vigezo hivi vimesababisha kupungua kwa idadi yao, na kufanya waorodheshwe kama wanyama walio hatarini na IUCN.

Tokani wenye shingo nyeupe huishi kiasilia kote kwenye Amazon kusini mashariki mwa Kolombia. Tokani wenye shingo nyeupe ni ndege wa kustaajabisha wenyeji wa misitu ya tropiki ya Amerika ya Kati na Kusini. Tokani hawa wanatambulika kwa urahisi kupitia mkusanyiko wa manyoya yao, mwili mweusi, kifua cha rangi ya manjano angavu na madoa meupe ya kipekee kwenye shingo lake. Sifa yao ya kipekee zaidi ni mdomo wao mkubwa wenye rangi, ambao unatumika kufanya mambo kadhaa, ikiwa ni pamoja kufikia matunda, kunasa wadudu na kuimba. Tukani wenye shingo nyeupe huishi mitini na hutumia muda wao mwingi katika misitu, ambapo wanakaa katika makundi madogo au jozi. Ni walaji wa matunda, matunda yakiwa ni mlo wao mkuu, lakini pia wanakula wadudu na reptila wadogo. Ingawa idadi yao inazingatiwa kuwa thabiti, ukataji wa miti na kupoteza makao ni hali zinazotishia maisha yao, kwa kuwa wanategemea mazingira thabiti ya misitu. Juhudi za kulinda mazingira yao na kutoa uhamasisho kuhusu uhifadhi wao ni muhimu ili kuhakikisha kuwa ndege hawa wenye bashasha wanaendelea kuwepo kwenye makao yao asili.